Lão hóa cơ thể là gì? Nguyên nhân, tác hại & cách chống lão hóa

Lão hóa cơ thể là một quá trình tự nhiên mà ai cũng phải trải qua khi tuổi tác tăng lên. Lão hóa cơ thể có nhiều nguyên nhân, tác hại và cách chống lão hóa khác nhau. Bạn có muốn biết thêm về lão hóa cơ thể là gì không? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu về các nguyên nhân gây ra lão hóa cơ thể, các dấu hiệu của lão hóa cơ thể ở các bộ phận khác nhau, cũng như các cách chống lão hóa cơ thể hiệu quả và an toàn. Hãy cùng theo dõi nhé!

Lão hóa cơ thể là gì?

Ở cấp độ sinh học, lão hóa là kết quả của việc tích tụ nhiều tổn thương tế bào và phân tử theo thời gian. Điều này dẫn đến suy giảm dần năng lực thể chất và tinh thần, tăng nguy cơ mắc bệnh và cuối cùng là tử vong.

Nhưng những thay đổi này không tương quan và cũng không nhất quán với độ tuổi của một cá nhân và chúng chỉ liên quan một cách lỏng lẻo với tuổi trung bình của dân số chung. Trong khi một số người 70 tuổi có sức khỏe và hoạt động cực kỳ tốt thì những người 70 tuổi khác lại yếu và cần sự giúp đỡ đáng kể của người khác.

Lão hóa cơ thể là gì?

Nguyên nhân gây ra lão hóa

Quá trình lão hóa xảy ra do một loạt các yếu tố và nguyên nhân phức tạp bao gồm:

Do tuổi tác

Khi tuổi tác gia tăng, quá trình lão hóa da cũng diễn ra tương ứng. Da trở nên ít sản xuất collagen hơn và quá trình trao đổi chất diễn ra chậm rãi. Cấu trúc làn da dần bị hủy hoại, sợi elastin bị đứt gãy, và mạch máu dưới da suy yếu, dẫn đến lão hóa da. Điều này dẫn đến việc xuất hiện các vấn đề da như nám, tàn nhang, da mất độ đàn hồi, và cảm giác da trở nên khá khó chịu. Những vấn đề này thường xuất hiện từ độ tuổi 40 trở lên và ngày càng trở nên phổ biến và rõ rệt hơn.

Chế độ ăn uống

Chúng ta thường nghe câu “You are what you eat” – Bạn là những gì bạn ăn! Mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng câu này là hoàn toàn đúng. Ví dụ, việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm cho quá trình glycation diễn ra nhanh hơn. Glycation là quá trình mà các phân tử đường liên kết với protein trong cơ thể, dẫn đến giảm mật độ collagen trong da. Sự thiếu hụt collagen là nguyên nhân chính khiến da mất độ đàn hồi và xuất hiện nếp nhăn từ nhẹ đến sâu. Điều này là dấu hiệu rõ rệt của quá trình lão hóa trên da.

Thói quen sinh hoạt

Thói quen như thức khuya hoặc thiếu vận động có thể gây rối loạn hệ tuần hoàn và hệ thần kinh của cơ thể. Nó cũng có thể gây sự hình thành nhanh chóng của hắc sắc tố melanin, dẫn đến sự xuất hiện của các vết thâm sạm, nám, và tàn nhang trên da.

Gen di truyền

Các yếu tố gen di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng trong tốc độ lão hóa của bạn. Mỗi người có một bộ gen riêng biệt quyết định tốc độ lão hóa tế bào. Các gen này được tạo thành từ DNA và liên kết thành các chuỗi dài gọi là nhiễm sắc thể. Ở mỗi đầu của nhiễm sắc thể là một nắp bảo vệ gọi là telomere, giữ cho nhiễm sắc thể không bị hủy hoại khi tế bào phân chia. Khi telomere ngắn đến mức cần thiết, chúng không thể bảo vệ nhiễm sắc thể nữa và tế bào sẽ bị tổn thương và chết. Do đó, telomere ngắn dần dần tạo nên quá trình lão hóa tế bào, dẫn đến sự lão hóa trên toàn cơ thể.

Ánh nắng mặt trời

Các tia tử ngoại có thể gây tổn thương cho biểu bì da, phá hủy elastin, và dẫn đến sự xuất hiện của nám, tàn nhang, và nếp nhăn trên da. Tia UVB trong ánh nắng mặt trời cũng thúc đẩy sự hình thành của hắc sắc tố melanin, làm cho nám da trở nên nghiêm trọng hơn.

Ánh nắng mặt trời

Tác động vật lý lên da

Rửa mặt mạnh hoặc tác động vật lý liên tục lên da có thể làm da trở nên chảy xệ và sẽ tạo nên các nếp nhăn sớm. Việc massage da nhẹ nhàng hằng ngày bằng tinh dầu dưỡng da và các động tác tròn từ dưới lên có thể giúp da duy trì sự săn chắc và mịn màng.

Thói quen hút thuốc lá

Thuốc lá thường chứa nicotin, một chất gây lão hóa da nhanh chóng. Hút thuốc lá trong thời gian dài có thể làm da mất độ đàn hồi và tăng tốc độ lão hóa.

Những hậu quả của sự lão hóa gây ra cho cơ thể

Sự lão hóa có thể gây ra nhiều hậu quả khác nhau cho cơ thể bao gồm:

Hệ thống tế bào

Khi tuổi tác gia tăng, hoạt động của tế bào giảm dần theo thời gian. Điều này dẫn đến suy giảm về thể chất và khả năng hoạt động của các hệ thống và cơ quan trong cơ thể.

Các yếu tố như lối sống (hút thuốc lá, uống nhiều rượu), dinh dưỡng, hormone, thể lực, và di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến tốc độ lão hóa. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 10-15% trường hợp nhịp độ lão hóa chịu tác động do yếu tố di truyền.

Hệ tim mạch

Lão hóa có thể làm cho mạch máu trở nên xơ cứng, dễ dàng gây ra bệnh tăng huyết áp. Cơ tim và van tim cũng trở nên cứng hơn, làm giảm công suất tống máu của tim, dẫn đến cảm giác mệt mỏi nhanh hơn khi vận động thể lực. Hệ thống điều chỉnh huyết áp khi thay đổi tư thế cũng trở nên kém nhạy cảm, có thể gây ra hạ huyết áp và chóng mặt khi thay đổi tư thế.

Hệ tim mạch

Hệ hô hấp

Phổi mất tính đàn hồi, các cơ hô hấp yếu dần và khả năng chịu đựng của phổi cũng giảm. Điều này ảnh hưởng đến khả năng của phổi trong việc trao đổi khí oxy, làm việc của hệ thống hô hấp và hít thở sâu. Hệ thống làm sạch phổi cũng kém hiệu quả hơn, gây ra mệt mỏi nhanh khi vận động và tăng nguy cơ nhiễm trùng hô hấp.

Hệ tiêu hóa

Cơ thể người già sản xuất ít enzyme lactase, cần thiết cho tiêu hóa sữa, gây ra khó tiêu hóa và các vấn đề như đầy bụng, chướng bụng hoặc tiêu chảy sau khi tiêu thụ sữa và sản phẩm từ sữa. Các men tiêu hóa và sự hấp thụ chất dinh dưỡng giảm, làm cho việc tiêu hóa và hấp thụ thức ăn trở nên khó khăn hơn. Gan giảm kích thước và hoạt động kém hiệu quả hơn, gây ra vấn đề trong việc xử lý các chất trong cơ thể. Các enzyme gan làm việc không hiệu quả, kéo dài thời gian tác dụng của thuốc và các chất khác trong cơ thể.

Những thay đổi này trong hệ thống cơ thể là một phần không thể tránh khỏi trong quá trình lão hóa, và chúng có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Tuy nhiên, có thể thực hiện biện pháp để giảm thiểu tác động của lão hóa và duy trì sức khỏe tốt hơn khi lớn tuổi.

Hệ tiết niệu sinh dục

Trong quá trình lão hóa, hai thận giảm kích thước do số lượng tế bào giảm đi. Dòng máu đến thận cũng giảm, và sau tuổi 30, chức năng lọc máu và tái hấp thụ ở thận giảm dần. Khả năng loại bỏ chất cặn bã từ máu cũng giảm đi. Điều này dẫn đến một số thay đổi đáng kể trong hệ tiết niệu sinh dục:

• Bàng quang và hệ tiểu tiện: Khả năng của bàng quang để chứa nước tiểu tối đa giảm đi. Cơ bàng quang trở nên yếu, không thể đẩy hết nước tiểu ra ngoài, dẫn đến việc sau khi đi tiểu vẫn còn một lượng nhỏ nước tiểu. Các cơ vòng trong đường tiểu không còn khả năng kiểm soát việc loại bỏ nước tiểu ra ngoài một cách chặt chẽ, do đó, người già thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát tiểu tiện.
• Tiền liệt tuyến (đàn ông): Đàn ông thường trải qua sự phì đại của tiền liệt tuyến khi lớn tuổi. Điều này có thể gây chèn ép và làm cho việc tiểu tiện trở nên khó khăn.
• Thay đổi hormone (phụ nữ): Ở phụ nữ, sự ảnh hưởng của lão hóa lên nồng độ hormone sinh dục rõ rệt hơn so với nam giới. Khi đến tuổi mãn kinh, nồng độ kích thích tố giảm, kinh kỳ ngưng hoàn toàn, và không còn khả năng thụ thai. Buồng trứng và tử cung teo lại, âm đạo trở nên mỏng, khô và kém đàn hồi, có thể dẫn đến viêm teo âm đạo. Tuyến vú mất tính đàn hồi và có nhiều xơ, dẫn đến việc phát hiện khối u ở vú trở nên khó khăn hơn.
• Thay đổi hormone (nam giới): Ở nam giới, thay đổi hormone không xảy ra đột ngột. Nồng độ testosterone trong máu giảm dần đi, làm giảm số lượng tinh trùng và hứng thú tình dục, nhưng sự giảm này diễn ra từ từ.

Hệ nội tiết và chuyển hóa

Lão hóa có thể ảnh hưởng đến nồng độ và hoạt động của một số hormone quan trọng trong cơ thể. Các thay đổi bao gồm:

• Kích thích tố tăng trưởng: Giảm kích thích tố tăng trưởng dẫn đến sự giảm khối lượng cơ.
• Insulin: Insulin hoạt động kém hiệu quả và tiết ra ít hơn, góp phần vào sự phát triển của bệnh đái tháo đường loại 2.
• Chuyển hóa: Mức độ chuyển hóa của cơ thể giảm mỗi năm khoảng 1%, dẫn đến giảm nhu cầu năng lượng. Điều này có thể dẫn đến tăng cân, mặc dù lượng thức ăn không thay đổi. Sự hấp thụ và chuyển hóa thuốc cũng giảm, góp phần vào nguy cơ nhiễm độc thuốc.

Hệ thần kinh

Lão hóa có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh:

• Tế bào thần kinh: Mất đi một số thụ thể thần kinh dẫn đến việc tiếp nhận tín hiệu chậm hơn. Lưu lượng máu lên não cũng giảm, làm cho hoạt động của não trở nên kém hiệu quả. Các chức năng trí tuệ có thể giảm sau tuổi 70, bao gồm khả năng nhớ từ vựng, sự kiện mới, và khả năng học hỏi điều mới. Các tín hiệu từ dây thần kinh cũng truyền chậm hơn, làm cho cơ phản ứng chậm đi. Người già có thể phản ứng chậm hơn và cần thời gian lâu hơn để thực hiện một nhiệm vụ, nhưng họ có thể làm việc này một cách chính xác.
• Giác quan: Các giác quan mất đi sự nhạy bén. Xúc giác giảm, khả năng nghe các âm thanh tần số cao cũng giảm. Sau tuổi 50, khứu giác và vị giác giảm dần. Các gai vị giác về vị ngọt và mặn giảm về số lượng và độ nhạy. Khả năng ngửi cũng giảm nhẹ vì lớp niêm mạc mũi mỏng hơn và khô đi. Nước bọt tiết ra ít làm miệng khô. Nướu răng teo lại, dẫn đến việc bám thức ăn và vi khuẩn vào phần chân răng, làm men răng mòn đi, dẫn đến việc sâu răng và rụng răng.
• Thủy tinh thể: Thủy tinh thể trở nên cứng và khó điều chỉnh, dẫn đến khả năng nhìn gần kém. Người già cần độ sáng gấp 3 lần so với người trẻ để đọc sách. Đồng tử đục và nhỏ lại, dẫn đến khó khăn trong việc thích nghi với ánh sáng yếu. Khả năng nhận biết màu sắc giảm do thủy tinh thể màu vàng, làm cho màu xanh trở nên xám, làm việc đọc chữ đen trên nền xanh trở nên khó khăn. Mắt người già khô do tiết dịch ít hơn.
• Giấc ngủ: Người già thường gặp khó khăn trong việc zờ và thường thức giấc nhiều lần. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm giảm tiết melatonin, các bệnh liên quan đến giấc ngủ, và thói quen không tốt như hút thuốc, uống rượu, và ít vận động.

Hệ cơ, xương khớp

Khi tuổi tác gia tăng, sức mạnh, độ mềm dẻo, và sức căng của cơ bắt đầu giảm đi. Một số phần trên cơ thể thay thế cơ bằng mô mỡ và trở nên mềm mại hơn. Sau độ tuổi 30, khối lượng cơ bắt đầu giảm sút, và đến độ tuổi 70, nó chỉ còn bằng một nửa so với khi còn trẻ. Điều này dẫn đến việc người cao tuổi mất đi sức mạnh và độ bền khi thực hiện các công việc nặng. Ở người già, khi không hoạt động, khối lượng cơ giảm nhanh hơn so với người trẻ. Việc nằm liệt giường hàng ngày có thể mất đến 2 tuần luyện tập để khôi phục lại khối lượng cơ đã mất.

Theo thời gian, hệ xương dần mất calci, và mật độ xương giảm dần. Ở người già, xương trở nên dễ gãy và xốp hơn. Ở phụ nữ, hiện tượng này thường xảy ra nhanh hơn sau tuổi mãn kinh do sự giảm tiết estrogen. Cơ thể cũng ít hấp thụ calci từ thức ăn, dẫn đến giảm lượng calci trong cơ thể. Mật độ xương của đốt sống giảm, và đĩa đệm giữa các đốt sống cũng trở nên mỏng hơn và ít linh hoạt hơn, làm cho cột sống ngắn hơn và người già trở nên khòm.

Sụn ở các khớp mất đi độ đàn hồi, và các mặt khớp không còn linh hoạt như trước đây, dẫn đến nguy cơ tổn thương tăng lên. Sự tổn hại này thường xuất phát từ vận động kéo dài và các chấn thương tái diễn nhiều lần, dẫn đến viêm xương khớp, một bệnh thường gặp ở người già. Dây chằng dùng để nối các khớp với nhau hoặc nối cơ với xương trở nên kém mềm dẻo và linh hoạt. Chúng dễ bị rách và có thời gian lành trễ hơn.

Để thích nghi với sự giảm sức mạnh và độ bền, người cao tuổi nên tránh làm các công việc nặng và chấp nhận mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành chúng.

Da, tóc

Lão hóa da, tóc

Sự xuất hiện tóc bạc là một dấu hiệu rõ ràng của quá trình lão hóa. Hầu hết mọi người trên độ tuổi 40 đều có tóc bạc, và điều này có thể bị ảnh hưởng bởi yếu tố gia đình và chủng tộc. Tóc bạc thường đi kèm với tình trạng hói đầu, một hiện tượng cũng có xu hướng di truyền. Ngoài ra, tóc cũng trở nên mảnh hơn khi tuổi tác gia tăng.

Ở người già, các lớp da mất khả năng giữ nước và trở nên khô hơn. Sự sản xuất ít collagen và elastin làm da mất đi tính đàn hồi và sự mềm mại, dẫn đến việc da trở nên nhăn và dễ bị tổn thương, bầm tím. Lớp mỡ dưới da cũng mỏng đi, lớp này hoạt động như một gối đệm bảo vệ và nâng đỡ da.

Khi lớp này mỏng đi, sẽ xuất hiện nhiều nếp nhăn và khả năng thích nghi với lạnh giảm. Số lượng mút tận cùng thần kinh ở da giảm, làm cho người già trở nên ít nhạy cảm đối với cảm giác đau, nhiệt độ, và áp lực, dẫn đến dễ bị tổn thương. Số lượng tuyến mồ hôi và mạch máu giảm đi, dẫn đến việc cơ thể khó thải nhiệt, làm cho người già dễ bị say nóng.

Số lượng tế bào sắc tố cũng giảm, dẫn đến việc da ít được bảo vệ chống lại tác động của tia cực tím từ ánh sáng mặt trời. Việc loại bỏ chất cặn bã trên da cũng trở nên kém hiệu quả, dẫn đến sự xuất hiện của nhiều đốm nâu trên da. Người ít tiếp xúc với ánh nắng thường có vẻ trẻ hơn so với tuổi.

Ở người cao tuổi, da mất đi khả năng sản xuất vitamin D, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt loại vitamin này.

Hệ tạo máu

Tủy xương, nơi tạo ra tế bào máu, trở nên hoạt động kém hiệu quả khi tuổi tác gia tăng. Điều này dẫn đến việc sản xuất ít tế bào máu hơn cho người già. Tuy nhiên, tủy xương vẫn cung cấp đủ tế bào máu cho cơ thể suốt cuộc đời. Chỉ khi cơ thể cần nhiều tế bào máu hơn, ví dụ như trong trường hợp thiếu máu, nhiễm trùng, hoặc xuất huyết, thì tủy xương có thể không đáp ứng được nhu cầu.

Hệ miễn dịch

Số lượng tế bào miễn dịch lympho T không giảm, nhưng chúng trở nên kém hiệu quả. Điều này dẫn đến những vấn đề như khả năng chống nhiễm khuẩn giảm đi, việc tiêm ngừa không hiệu quả và không kéo dài như mong đợi, mất khả năng nhận biết và kiểm soát biến đổi của tế bào, và sự giảm phản ứng viêm, dị ứng, cũng như khả năng chậm lành vết thương.

Ngoài ra, khi lão hóa, cơ thể mất khả năng phân biệt tế bào lạ với tế bào của cơ thể, dẫn đến việc tấn công những cơ quan và mô của cơ thể mình, gây ra các bệnh tự miễn nhiễm.

Cách đẩy lùi lão hóa hiệu quả

Giá decor rồi dùng hoa quả nhập khẩu nên giá v là đúng r

Lão hóa là một quá trình tự nhiên của cuộc sống, nhưng có một số cách bạn có thể thực hiện để đẩy lùi lão hóa hiệu quả và duy trì một sức khỏe tốt cũng như ngoại hình trẻ trung hơn. Dưới đây là một số cách bạn có thể thử:

Cách đẩy lùi lão hóa hiệu quả

• Chăm sóc da: Sử dụng kem chống nắng hàng ngày để bảo vệ da khỏi tác động của tia UV, sử dụng kem dưỡng ẩm để giữ cho da luôn mềm mịn và sáng hơn. Hãy cân nhắc sử dụng các sản phẩm chống lão hóa chứa vitamin C và retinol.
• Ăn uống lành mạnh: Tăng cường chế độ ăn uống giàu chất xơ, rau xanh, trái cây, hạt, và thực phẩm giàu protein. Tránh thức ăn nhanh, thức ăn chứa nhiều đường và thực phẩm chế biến.
• Tập thể dục: Luyện tập thường xuyên giúp cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể, tăng cường cường sức mạnh cơ bắp và duy trì một cơ thể khỏe mạnh.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đủ giấc rất quan trọng cho quá trình tái tạo tế bào da và tạo điều kiện cho sự phục hồi cơ thể. Hãy cố gắng ngủ ít nhất 7-8 giờ mỗi đêm.
• Hạn chế căng thẳng: Căng thẳng có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe và làm tăng quá trình lão hóa. Hãy tìm hiểu các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga, hoặc tập thể dục thư giãn.
• Hạn chế tiếp xúc với hạt bụi và hóa chất có hại: Độc tố từ môi trường, hóa chất trong mỹ phẩm và thuốc lá có thể gây hại cho da và gây lão hóa sớm. Hạn chế tiếp xúc với chúng càng nhiều càng tốt.
• Uống đủ nước: Duy trì sự cân bằng nước cơ thể là quan trọng để da luôn mềm mịn và giảm nguy cơ lão hóa.
• Sử dụng các phương pháp bổ sung: Nếu cần thiết, bạn có thể sử dụng các sản phẩm bổ sung chứa các chất chống oxi hóa như vitamin C, E, và coenzyme Q10 để giúp bảo vệ tế bào da khỏi tác động của tổn thương từ các gốc tự do.
• Thúc đẩy tâm lý tích cực: Tâm lý tích cực có thể giúp giảm căng thẳng và tăng cường sự tự tin, giúp bạn tỏa sáng và trẻ trung hơn.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Điều này giúp phát hiện sớm bất kỳ vấn đề sức khỏe nào và thực hiện biện pháp phòng ngừa hoặc điều trị kịp thời.

Cách chống lão hóa da bằng thẩm mỹ

Nếu bạn đã bắt đầu thấy dấu hiệu lão hóa da như đốm nâu hay nếp nhăn, có nhiều phương pháp thẩm mỹ không phẫu thuật có thể giúp bạn khắc phục tình trạng này một cách hiệu quả:

Mega Fiber là một trong những phương pháp thẩm mỹ được đánh giá cao với khả năng giải quyết mọi tình trạng lão hóa da. Mega Fiber đã tích hợp nhiều liệu pháp hỗ trợ và phục hồi chỉ trong một lần thực hiện, không gây đau đớn hoặc tổn hại cho da. Hi vọng rằng Mega Fiber sẽ trở thành phương pháp trẻ hoá hàng đầu tại Việt Nam.

Lão hóa ngược bằng công nghệ trẻ hoá A.I – Mega Fiber

Mega Fiber sử dụng các sợi siêu vi công nghệ cao. Khi được cấy vào da, chúng có khả năng sửa chữa các lớp tế bào bị tổn thương và kết nối các mô liên kết để hình thành collagen và elastin, giúp nâng toàn bộ cấu trúc da. Thông qua việc này, nó ngăn chặn quá trình lão hóa và hạn chế tối đa hiện tượng da mặt chảy xệ.

Tuy nhiên, để lựa chọn phương pháp chống lão hóa da phù hợp, bạn cần tham khảo ý kiến và hướng dẫn chi tiết từ bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia thẩm mỹ. Họ sẽ giúp bạn hiểu rõ về tác động và sự thay đổi trên da sau khi sử dụng phương pháp này.

Ngoài ra, để được tư vấn trực tiếp bởi các bác sĩ chuyên khoa da liễu về các vấn đề liên quan đến phương pháp khắc phục da bị chảy xệ. Bạn vui lòng gọi Hotline theo số: 093 770 6666 hoặc bấm vào nút ĐĂNG KÝ BÁC SĨ TƯ VẤN để được hỗ trợ và giải đáp miễn phí nhé.